Tháp nhu cầu Maslow 5 bậc và cách ứng dụng thực tế

Được ứng dụng trong nhiều lĩnh vực đời sống, tháp nhu cầu maslow được xem là công cụ hữu ích cho các marketers nghiên cứu và tìm ra lời giải cho bài toán ứng hành vi người tiêu dùng. Vậy, những người làm marketing ứng dụng mô hình này như thế nào? Tháp nhu cầu maslow có vai trò gì? Cùng theo dõi bài viết dưới đây của chúng tôi để được giải đáp.

Tháp nhu cầu Maslow là gì?

Tháp nhu cầu Maslow là một lý thuyết tâm lý học mô tả các bậc nhu cầu từ phổ biến đến phúc tạp của con người do nhà tâm lý học Abraham Maslow xây dựng, nhằm giải thích cách con người được thúc đẩy bởi các nhu cầu khác nhau trong cuộc sống. Theo lý thuyết này, nhu cầu của con người được sắp xếp theo hình kim tự tháp gồm 5 tầng, từ cơ bản đến nâng cao.

Bao gồm:

Nhu cầu sinh lý (ăn, uống, nghỉ ngơi),

Nhu cầu an toàn (an ninh, sức khỏe),

Nhu cầu xã hội (tình cảm, mối quan hệ),

Nhu cầu được tôn trọng (địa vị, sự công nhận) và

Nhu cầu tự thể hiện (phát huy tiềm năng bản thân).

Tháp nhu cầu Maslow giúp chúng ta hiểu rõ hơn về động lực hành vi và cách con người phát triển trong cuộc sống hàng ngày.

Ý nghĩa của tháp nhu cầu Maslow trong cuộc sống

Theo Giáo sư Douglas Kenrick của Đại học Arizona, tháp nhu cầu Maslow thu hút người học không chỉ vì tính logic mà còn vì nó đơn giản, dễ thẩm thấu. Bộ não con người vốn ưa chuộng những mô hình giúp giải thích thế giới phức tạp một cách ngắn gọn, và lý thuyết Maslow chính là một ví dụ điển hình. Đặc biệt, chúng ta có thể dễ dàng bắt gặp các cấp độ nhu cầu trong đời sống thường ngày.

Ví dụ rõ nhất là quá trình trưởng thành của trẻ em. Khi còn sơ sinh, trẻ cần được đáp ứng các nhu cầu sinh lý cơ bản như ăn, ngủ, mặc ấm. Lên mẫu giáo, các em bắt đầu quan tâm đến việc kết bạn, cảm thấy sợ bị bỏ rơi hay ganh tỵ nếu không được yêu thương. Khi lớn hơn, trẻ sẽ chú ý đến sự khác biệt trong địa vị gia đình hoặc cảm thấy khó chịu nếu không được lắng nghe, thể hiện bản thân.

Trong môi trường doanh nghiệp, tháp Maslow cũng được áp dụng hiệu quả trong quản trị nhân sự. Các công ty trước tiên cần đảm bảo nhu cầu thiết yếu cho nhân viên thông qua lương thưởng, đồng phục, nhà ở hoặc xe đưa đón. Sau đó, doanh nghiệp nên tạo sự gắn kết bằng các hoạt động như tổ chức sinh nhật, thăm hỏi hiếu hỉ. Cuối cùng, để thúc đẩy tinh thần và khả năng cống hiến, công ty cần xây dựng lộ trình thăng tiến rõ ràng, chế độ tăng lương, giúp nhân viên được tôn trọng và có cơ hội thể hiện bản thân.

5 Cấp bậc trong tháp nhu cầu Maslow

Tháp nhu cầu maslow gồm 5 cấp bậc như sau:

1. Nhu cầu sinh lý (Physiological Needs)

Sinh lý là những nhu cầu thực tế, cần thiết nhất của mỗi người. Bao gồm việc ăn uống, nghỉ ngơi, sinh lý,…..đây là những điều giúp con người có thể tồn tại và phát triển.

Trong kim tự tháp maslow, các nhu cầu sinh lý xếp ở bậc dưới cùng. Nếu nhu cầu này chưa được đáp ứng và thỏa mãn thì các nhu cầu cao hơn sẽ không thể xuất hiện.

Chẳng hạn, trước khi nhu cầu của con người là “ăn no – mặc ấm” và đến khi đã thỏa mãn nhu cầu này, con người sẽ mong muốn nhu cầu cao hơn là “ăn ngon – mặc đẹp”.

2. Nhu cầu về an ninh, an toàn (safety, security needs)

Đây là nhu cầu tiếp theo trong tháp maslow. Khi đã đáp ứng được những nhu cầu cơ bản trên, con người sẽ hướng đến những nhu cầu cao hơn về sự an ninh, an toàn cho bản thân.

Đó là ước mơ về một cuộc sống tốt đẹp, xã hội ổn định. Con người mong muốn được bảo vệ trước những mỗi nguy hiểm, đe dọa về tinh thần hay vật chất. Chính điều này mà pháp luật được ra đời, đội ngũ cảnh sát, công an xuất hiện và thực hiện vai trò bảo vệ an toàn, an ninh, trật tự xã hội.

3. Nhu cầu về xã hội (Belonging needs)

Nhu cầu về xã hội là nhu cầu thiên về các yếu tố tinh thần, cảm xúc. Theo đó, mỗi người mong muốn mình là một thành tố của các mỗi quan hệ xã hội như: công ty, trường lớp, gia đình,….

Nhu cầu này vô cùng quan trọng và cần thiết với mỗi người. Các nhà kinh doanh cũng áp dụng điều này để đảm bảo mang lại lợi ích thiết thực nhất đối với khách hàng. Giúp doanh nghiệp thể hiện và đạt được nhu cầu cá nhân mang lại các sản phẩm, dịch vụ tốt nhất.

4. Nhu cầu về được quý trọng (esteem needs)

Đây là nhu cầu được thừa nhận, mong muốn được yêu quý, tôn trọng trong bất cứ tổ chức hay môi trường nào. Cũng tương tự, trong kinh doanh, doanh nghiệp cần phải đem đến cho khách hàng cảm giác họ là “Thượng đế”, được tôn trọng và đối xử đặc biệt.

Doanh nghiệp cần hiểu rõ nhu cầu của khách hàng, từ đó đáp ứng tối đa các nhu cầu đồng thời luôn tôn trọng và tạo cho họ cảm giác được quan tâm đặc biệt nhất.

5. Nhu cầu được thể hiện mình (self-actualization)

Được thể hiện mình là nhu cầu cao nhất trong kim tự tháp maslow. Đây là mong muốn được chứng minh bản thân. Được theo đuổi đam mê, sở thích của mình và mang lại những giá trị, lợi ích tốt đẹp cho xã hội.

Đối với kinh doanh, nhu cầu được thể hiện mình đồng nghĩa với việc doanh nghiệp phải làm cho khách hàng cảm thấy tin tưởng vào bản thân và cảm thấy quyết định sử dụng dịch vụ hay mua hàng của doanh nghiệp bạn là đúng đắn. Mang lại cho họ cảm giác họ là người quan trọng không chỉ với công ty bạn mà cả với những người xung quanh.

5 cấp bậc trong tháp nhu cầu maslow là công cụ hỗ trợ đắc lực cho những người làm kinh doanh, giúp họ hiểu rằng, doanh nghiệp sẽ không thể thành công nếu không biết cách cân đối giữa các nhu cầu của khách hàng.

Tháp nhu cầu Maslow mở rộng – 8 tầng

Ban đầu, tháp nhu cầu Maslow chỉ bao gồm 5 cấp độ cơ bản. Tuy nhiên, để phản ánh đầy đủ hơn về động lực sống và sự phát triển toàn diện của con người, Maslow đã mở rộng lý thuyết này thành <strong”>tháp nhu cầu 8 tầng với 3 tầng cao hơn:

• Tầng 6 – Nhu cầu nhận thức (Cognitive): Đây là nhu cầu muốn khám phá, học hỏi và mở rộng tri thức. Con người không chỉ sống để tồn tại mà còn để hiểu về thế giới xung quanh, thỏa mãn sự tò mò tự nhiên.

• Tầng 7 – Nhu cầu thẩm mỹ (Aesthetic): Khi các nhu cầu cơ bản đã được đáp ứng, con người bắt đầu hướng đến cái đẹp. Đó có thể là vẻ đẹp trong nghệ thuật, âm nhạc, kiến trúc, hoặc vẻ đẹp tự nhiên từ cảnh quan, không gian sống.

• Tầng 8 – Nhu cầu vượt bản ngã (Self-Transcendence): Đây là tầng nhu cầu cao nhất, khi con người không còn chỉ tập trung vào bản thân mà hướng đến những giá trị tinh thần, tâm linh sâu sắc. Đó là mong muốn kết nối với điều gì đó lớn lao hơn – như cộng đồng, thiên nhiên, vũ trụ hay những lý tưởng nhân văn vượt ra ngoài cái tôi cá nhân.

Việc bổ sung này giúp tháp Maslow trở nên toàn diện hơn, không chỉ phản ánh các nhu cầu vật chất xã hội, mà còn làm rõ các động lực tinh thần và hành trình phát triển nội tại của mỗi con người.

Tháp nhu cầu Maslow có thật sự phát triển theo thứ tự cố định?

Ban đầu, Abraham Maslow cho rằng con người sẽ phát triển các nhu cầu theo trình tự từ thấp đến cao. Tuy nhiên, ông sau đó đã điều chỉnh lý thuyết này, thừa nhận rằng các tầng nhu cầu có thể chồng lấn, gối đầu lên nhau. Tức là, chúng ta không cần phải thoả mãn hoàn toàn một cấp độ trước khi chuyển sang nhu cầu cao hơn.

Nhiều nhà nghiên cứu hiện đại cũng đồng tình rằng các nhu cầu có thể tồn tại song song, thay đổi linh hoạt tùy theo hoàn cảnh và trải nghiệm cá nhân. Ví dụ, một chiến sĩ có thể sẵn sàng đánh đổi mạng sống (tầng 1 – sinh lý, an toàn) để bảo vệ danh dự hoặc cộng đồng (tầng 4 – được tôn trọng). Ngược lại, khi đối mặt với biến cố như phá sản, ly hôn, nhiều người có thể đánh mất cả nhu cầu sinh tồn và động lực sống. Cũng có những trường hợp người bệnh, dù thể trạng yếu, vẫn nuôi dưỡng niềm đam mê với nghệ thuật, cái đẹp, tri thức – như Van Gogh hay Hàn Mặc Tử, sống một đời vì nghệ thuật dù không đủ điều kiện sống tối thiểu.

Từ đó, tiến sĩ Pamela Rutledge đã đề xuất một cách tiếp cận mới cho tháp Maslow – thay vì mô hình phân tầng cố định, bà giới thiệu mô hình vòng tròn nhu cầu, nơi các yếu tố tương tác linh hoạt với nhau. Ở trung tâm là “động lực kết nối” – một nhu cầu cốt lõi cho thấy con người là sinh vật xã hội, luôn cần sự gắn bó và tương tác để phát triển.

Ứng dụng của tháp nhu cầu Maslow trong công ty

Trong một công ty, doanh nghiệp, tháp nhu cầu maslow được ứng dụng theo từng cấp bậc cụ thể như sau:

Nhu cầu sinh lý

Tất cả mọi nhân viên đều phải được trả mức lương xứng đáng và công bằng với vị trí và năng lực của mình. Đặc biệt, mức lương này phải đáp ứng tối đa các chi tiêu hàng ngày và thêm các khoản phụ cấp như: ăn trưa, xăng xe cùng chế độ làm việc phù hợp.

Nhu cầu an toàn

Doanh nghiệp đảm bảo điều kiện làm việc an toàn, tốt nhất cho nhân viên. Điều này thể hiện qua việc ký kết hợp đồng, đóng bảo hiểm, tuân thủ cacd qua định về lương thưởng theo pháp luật

Nhu cầu xã hội

Điều này thể hiện qua việc xây dựng môi trường, văn hóa làm việc vui vẻ, đoàn kết, hòa đồng. Hình thành các khối phòng ban, công đoàn,…Hằng năm, công ty cần tổ chức các hoạt động vui chơi, du lịch cho cán bộ nhân viên.

Nhu cầu được tôn trọng

Đối với bất cứ công ty nào, khi làm việc cần phải đề ra lộ trình thăng tiến cụ thể cho nhân viên. Trách nhiệm phải đi đôi với quyền hạn. Các quy định thường – phạt phải rõ ràng, cụ thể để động viên mỗi người.

Nhu cầu thể hiện bản thân

Công ty cần tạo môi trường làm việc tốt nhất để cung cấp cơ hội phát triển và khai thác thế mạnh của từng cá nhân. Với những nhân viên xuất sắc cần cân nhắc vào các vị trí lãnh đạo. Tạo cho họ có tiếng nói và vị trí, góp phần vào sự phát triển của công ty.

3 Mức độ nhu cầu

Muốn làm marketing giỏi phải là người biết thỏa mãn và đáp ứng nhu cầu của khách hàng. Và đạt được điều điều này thì bắt buộc họ phải nắm vững và hiểu rõ tháp nhu cầu Maslow.

Thông thường, các nhu cầu về tinh thần và vật chất của con người được chia làm 3 mức độ, bao gồm: Cần – Muốn – Thích.

Trong đó cái “Cần” chính là cái giúp ta có thể sống và phát triển bản thân mình. Chẳng hạn, tôi cần uống vì tôi khát. Thực tế có thể cái “Cần” lại là cái mà mình không thích. Còn cái “Thích” thì trước tiên nó phải đáp ứng được điều “tôi cần” đồng thời mang lại sự yêu thích và cảm giác cho mỗi người.

Chẳng hạn, tôi yêu thích đi mua sắm vì nó mang lại cảm giác thoải mái, hào hứng. Khi cái “Thích” được đáp ứng thì sẽ mang lại hiểu quả tốt nhất. Do đó, các nhà kinh doanh, marketing cũng dựa vào điều này để đánh vào nhu cầu người tiêu dùng.

Các doanh nghiệp, thương hiệu cạnh tranh với nhau để tìm cách biến các sản phẩm, dịch vụ của mình được người tiêu dùng tin tưởng lựa chọn và đem đến cho họ những trải nghiệm, cảm giác thoải mái nhất.

Ứng dụng của tháp nhu cầu Maslow trong Marketing

Trong marketing, tháp nhu cầu maslow đóng vai trò vô cùng quan trọng, điều này thể hiện qua nhu cầu của khách hàng, giúp các doanh nghiệp hiểu được tâm lý, hành vi từ đó tiếp cận khách hàng dễ dàng hơn.

Xác định khách hàng thông qua tháp nhu cầu maslow

Để xác định được đúng đối tượng khác hàng, bạn cần phải trả lời được các câu hỏi sau:

• Khách hàng của công ty thuộc nhóm nhu cầu nào?
• Tỷ lệ khách hàng trong nhóm nhu cầu đó phổ biến hay chỉ là bộ phận nhỏ?
• Dịch vụ/ sản phẩm công ty bạn đã đáp ứng đến mức độ nào trong tháp nhu cầu?

Áp dụng tháp nhu cầu trong truyền thông

Khi đã xác định đúng đối tượng khách hàng, các doanh nghiệp cần thực hiện kế hoạch truyền thông phù hợp nhất:

• Lựa chọn kênh truyền thông

Tùy thuộc vào đặc điểm của nhóm khách hàng mà doanh nghiệp xác định kênh truyền thông để đạt hiệu quả cao nhất. Với các nhu cầu cơ bản, quảng cáo trên truyền hình là hợp lý nhất.

Tuy nhiên, nhiều công ty lựa chọn tiếp cận khách hàng theo đặc thù của nhu cầu. Họ thường sử dụng data và tiếp thị trực tiếp hoặc gọi điện để quảng bá dịch vụ, sản phẩm.

• Xác định thông điệp truyền thông

Trong marketing, thông điệp truyền thông phải đáp ứng nhu cầu của khách hàng, khiến khách hàng quan tâm. Đặc biệt, các dịch vụ hay sản phẩm của công ty phải thuyết phục và khiến khách hàng cảm thấy hài lòng.

Trên đây là những thông tin cơ bản SEO VIỆT phân tích về 5 cấp bậc trong tháp nhu cầu maslow. Việc xác định rõ nhu cầu cũng như điều kiện tài chính của khách hàng giúp các doanh nghiệp tạo ra lợi thế và đột phá trong cuộc cạnh tranh khốc liệt của thương trường.